Κανένας γονιός δεν θέλει να δει το παιδί του να αποτυγχάνει. Για όλους μας, μερικές από τις πιο δυσάρεστες στιγμές είναι όταν, ανήμποροι, παρακολουθούμε τα παιδιά μας να κάνουν λάθος στην ορθογραφία μιας λέξης, να χάνουν σε ένα διαγωνισμό, να μην επιλέγονται στην ομάδα ποδοσφαίρου, να μην καταφέρνουν να φτιάξουν τον πύργο με τα τουβλάκια….
Η αποτυχία, όμως, μπορεί να μετατραπεί σε πολύτιμη μαθησιακή εμπειρία που πραγματικά βελτιώνει την ικανότητα του παιδιού να πετύχει στο μέλλον. Όπως είπε κάποτε ο Henry Ford: «Η αποτυχία είναι μια ευκαιρία να ξαναρχίσεις, αλλά αυτή τη φορά πιο έξυπνα».
Αν και είναι ένα φυσικό μέρος της ζωής, η αποτυχία μπορεί να προκαλέσει επώδυνα συναισθήματα, όπως θυμό, θλίψη, απογοήτευση ή χαμηλή αυτοεκτίμηση σε ένα παιδί ή ενήλικα. Ο τρόπος με τον οποίο το παιδί σας βιώνει αυτά τα συναισθήματα έχει να κάνει με την ηλικία και την ωριμότητά του. Μπορεί, ωστόσο, να μάθει να αναγνωρίζει και να χειρίζεται αυτά τα συναισθήματα με θετικό τρόπο.
Τα παιδιά μαθαίνουν πρώτα από εμάς. Βλέπουν πως αποδεχόμαστε και χειριζόμαστε εμείς την αποτυχία και αυτό επηρεάζει την δική τους αντίδραση. Αν θυμώνουμε βίαια σε περίπτωση που χάσουμε την προαγωγή ή εκνευριζόμαστε με το δάσκαλο του παιδιού λόγω μιας πράξης του ή αμέλειάς του, τότε τα παιδιά μπορεί να αντιγράψουν αυτή τη συμπεριφορά όταν αντιμετωπίζουν τις δικές τους αποτυχίες.
Τι μπορεί να μάθει το παιδί σας από την αποτυχία;
Εάν το παιδί σας, κατά την προσχολική ηλικία, ανταμείβεται με εκφράσεις χαράς και αγκαλιές από εσάς, μαθαίνει να θέτει στόχους και να επαναλάβει τη δραστηριότητα αυτή που έκανε τη μητέρα του τόσο χαρούμενη, έτσι ώστε να έχει την ίδια ευχάριστη ανταπόκριση. Η ενθάρρυνση και ο έπαινος είναι ισχυρά εργαλεία και αποτελεσματικά σε όλες τις ηλικίες.
Τα παιδιά όμως, μπορούν να μάθουν περισσότερα για την επίλυση προβλημάτων μέσω της αποτυχίας. Καθήκον των γονέων είναι να τα βοηθήσουν να αξιολογήσουν τι πήγε λάθος και πώς μπορούν να το αποτρέψουν να ξανασυμβεί. Εάν το παιδί είναι αρκετά μεγάλο, ρωτήστε το γιατί νομίζει ότι απέτυχε στο διαγώνισμα ή γιατί δεν έπιασε την μπάλα. Η διορατικότητα του σχετικά με το πρόβλημα μπορεί να σας εκπλήξει.
Μέσω των συνεχών προσπαθειών, που μπορεί να οδηγήσουν σε αποτυχίες, αλλά τελικά στη επιτυχία, τα παιδιά μας μαθαίνουν την υπομονή, την επιμονή και το αίσθημα της υπερηφάνειας για τα επιτεύγματά τους.
Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν ώστε η αποτυχία του παιδιού τους να γίνει ένα μάθημα για επιτυχία;
Βοηθήστε το παιδί σας να προσδιορίσει τα συναισθήματα που νιώθει και να τα εκφράσει με τρόπο αποδεκτό. Όταν το παιδί σας δεν έχει επιτυχίες, είτε στην τάξη είτε στο γήπεδο, οι γονείς θα πρέπει να είναι διαθέσιμοι να το βοηθήσουν να διαχειριστεί τα συναισθήματά του.
Αφήστε το παιδί να εξηγήσει γιατί θεωρεί ότι τα πράγματα δεν εξελίσσονται με τον τρόπο που ήθελε ή περίμενε. Ακόμα και τα παιδιά μπορούν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που πρέπει να κάνει ο γονέας είναι να ακούει τα συναισθήματα του παιδιού. Το παιδί σας μπορεί ενδεχομένως να σας δώσει στοιχεία που συνέβησαν και εσείς δεν γνωρίζατε.
Προτείνετε στο παιδί σας δραστηριότητες κατάλληλες για την ηλικία του και που ταιριάζουν με τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητες του.
Μάθετε στο παιδί σας ότι η νίκη δεν είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Δώστε πολλούς επαίνους για την προσπάθειά του και τη στάση του, όπως θα κάνατε για μια επιτυχία του.
Μιλήστε στο παιδί σας για τις δυνάμεις του – τα πράγματα που παρατηρείτε ως θετικά χαρακτηριστικά του. Συζητήσεις όπως αυτή μπορούν να βοηθήσουν την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης, ακόμη και σε ένα πολύ μικρό παιδί.
Κρατήστε τις προσδοκίες σας για το παιδί σας σε λογική και ρεαλιστική βάση.
Να θυμάστε ότι το παιδί σας παρατηρεί πως εσείς ανταποκρίνεστε στις δικές σας αποτυχίες. Μπορείτε να μοιράζεστε την απογοήτευσή σας, αλλά και να του δείχνετε πώς εσείς μαθαίνετε από τις αποτυχίες σας.
Δείξτε στο παιδί σας ότι το αγαπάτε, είτε κερδίζει είτε χάνει. Μια μεγάλη αγκαλιά και μια λέξη ενθάρρυνσης μπορεί να απαλύνει τον πόνο που νιώθει όταν αποτυγχάνει σε μια δοκιμή ή πέφτει καθώς μαθαίνει να κάνει ποδήλατο.
Μην ξεχνάτε, όλοι αποτυγχάνουμε κάποιες φορές. Τα παιδιά μπορούν να διδαχθούν να δέχονται την αποτυχία ως μια ευκαιρία, αν τους δείξουμε πώς να μαθαίνουν από τα λάθη τους και να μην φοβούνται να δοκιμάσουν πάλι.
Πηγή: childcare.about.com