Η ζωγραφιά του παιδιού μπορεί να χαρακτηριστεί ως «η κρυφή γλώσσα των παιδιών» (Κρότι-Μάνι 2003) και έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί ως ψυχοδιαγνωστικό εργαλείο και να παρέχει ευρήματα που διευκολύνουν την κατανόηση της προσωπικότητας του παιδιού και τους δεσμούς που αναπτύσσει μέσα και έξω από το οικογενειακό περιβάλλον.
Κοιτάζοντας τη ζωγραφιά του παιδιού…
Πιθανόν στην αρχή να φαντάζει απλή και χωρίς ιδιαίτερη σημασία, πιθανόν και να είναι.
Στην πλειοψηφία τα σχέδια που αποτυπώνονται από τα παιδιά είναι σπίτια, λουλούδια, άνθρωποι, ζώα, σύμβολα όπως καρδιές και αστέρια. Θα λέγαμε συνηθισμένες εικόνες για τα μάτια των ενηλίκων και χωρίς ιδιαίτερη σημασία.
Για το παιδί που ζωγράφισε όμως έχουν ουσία και νόημα. Περιλαμβάνει τις σκέψεις του, τη συναισθηματική διάθεση που έχει την δεδομένη στιγμή και γενικά τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον κόσμο.
Με μια δεύτερη, πιο προσεκτική ματιά στη ζωγραφιά του παιδιού…
Το τοπίο αρχίζει να ξεθολώνει και τα πρώτα στοιχεία εμφανίζονται. Αν παρατηρήσετε ένα παιδί την ώρα που αποτυπώνει θα αντιληφθείτε τη συγκέντρωση και τον ζήλο που δείχνει ως προς το δημιούργημά του. Αυτό συμβαίνει γιατί τη στιγμή εκείνη λειτουργεί πολύπλευρα ο εγκέφαλος του. Από τη μία το αριστερό ημισφαίριο ελέγχει τις κινητικές δεξιότητες και τον συντονισμό και από την άλλη το δεξί είναι υπεύθυνο για τα συναισθήματα και τις συγκινήσεις που εκφράζει.
Από το γεγονός αυτό μπορούμε να αντιληφθούμε την απόλυτη συνεργασία της νοητικής και συναισθηματικής νοημοσύνης που συμβαίνει τη στιγμή της έκφρασης και ότι η ‘’έμπνευση’’ της απεικόνισης προέρχεται από το συνειδητό και την συνείδηση.
Μελέτη περίπτωσης
Για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων θα ονομάσουμε το παιδί Σ. Είναι 4 ετών και ύστερα από δική μου προτροπή ζωγράφισε την οικογένεια του.
Ανάλυση παιδικού ιχνογραφήματος
Αρχικά ζωγράφισε τον μπαμπά, στη συνέχεια τον εαυτό του και έπειτα τη μαμά. Όπως είναι φανερό, η πατρική φιγούρα καταλαμβάνει τον περισσότερο χώρο στη σελίδα κάτι που μας δείχνει πόσο σημαντική θέση κατέχει στη ζωή του. Αντίθετα, η μητρική φιγούρα είναι εμφανώς πιο μικρή, αλλά πιο κοντά του πράγμα που μας κατευθύνει στη σκέψη ότι συναισθηματικά έχουν πιο ισχυρό δεσμό.
Το οικογενειακό πλέγμα εμφανίζεται με συνοχή και γίνεται αντιληπτό με τους εξής τρόπους:
- Στόμα πατέρα-παιδιού στο ίδιο μοτίβο.
- Σώμα μητέρας-παιδιού ίδιο σχήμα ενώ του πατέρα έχει μία μικρή διαφοροποίηση.
- Μέτωπο μητέρας-παιδιού στο ίδιο μοτίβο.
- Κατεύθυνση και των δύο γονέων προς το παιδί.
- Μαλλιά μητέρας-πατέρα στο ίδιο μοτίβο μέχρι και η κάθετη γραμμή που φτάνει στην μύτη είναι σχεδόν πανομοιότυπη.
- Στοιχεία μαύρου χρώματος (μητέρας) πάνω στην πατρική φιγούρα μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ τους.
Στην κουβέντα που είχα μαζί του μου είπε ότι ο μπαμπάς και ο Σ. αποφάσισαν να πάνε μία βόλτα και η μαμά θύμωσε.
Το πιο ενδιαφέρον στην συγκεκριμένη ζωγραφιά είναι αυτό που δεν υπάρχει. Συνεχίζοντας για λίγο ακόμα τη συζήτηση μετά το πέρας της ζωγραφιάς, μου εκμυστηρεύτηκε ότι έχει και ένα μικρό αδερφάκι, το οποίο επέλεξε να μην ζωγραφίσει χωρίς να το αιτιολογήσει.
Γνωρίζοντας το οικογενειακό του περιβάλλον ξέρω πως είναι στην ηλικία των 5 μηνών.
Συμπέρασμα
Το συγκεκριμένο παιδί χρειάζεται λίγο χρόνο ακόμα για να αποδεχτεί πλήρως τον ερχομό του νέου μέλους της οικογένειας καθώς μιλάει γι’ αυτό αλλά δεν το αποτυπώνει ιχνογραφικά και να κατανοήσει ότι η αγάπη των γονιών προς τον ίδιο δεν θα αλλάξει.
Η ανάλυση της παιδικής ζωγραφιάς λειτουργεί ως ψυχοδιαγνωστικό εργαλείο και εμφανίζει τα ‘’τυφλά σημεία’’ που ενδέχεται να υπάρχουν στην ψυχολογία του παιδιού.
Πηγή: projectparenting.gr