Ένα ερώτημα που βασανίζει τους γονείς, είναι το πώς μπορούν να κάνουν τα παιδιά τους να μιλήσουν σωστά. Η ανησυχία είναι μεγάλη και απόλυτα φυσιολογική για τον γονιό ο οποίος μη έχοντας τις επιστημονικές γνώσεις, αναρωτιέται πολλές φορές αν είναι σωστά κάποια πράγματα που κάνει στο παιδί του ή όχι καθώς και τι παραπάνω μπορεί να κάνει προκειμένου να βοηθήσει το παιδί του περισσότερο.
Παρακάτω σας παρουσιάζουμε μερικές απλές συμβουλές τις οποίες μπορεί να ακολουθήσει ο κάθε γονιός προκειμένου να βοηθήσει το παιδί του να αναπτύξει σωστά το λόγο, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Σημειώνουμε ότι οι συμβουλές αυτές έχουν σαν στόχο να βοηθήσουν το παιδί στην ανάπτυξη του λόγου του και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη λογοθεραπεία σε καμία περίπτωση.
2 ετών
Μπορείτε να βοηθήσετε τη γλωσσική αντίληψη του δίχρονου παιδιού με τους εξής τρόπους:
- Διαβάζοντας του και δείχνοντάς του βιβλία με απλές έγχρωμες εικόνες, κατονομάζοντάς του τα αντικείμενα που βλέπει.
- Με το να είστε εσείς σωστό πρότυπο για το παιδί, χρησιμοποιώντας το λόγο, με σωστή και καθαρή άρθρωση.
- Βοηθώντας το παιδί να εκτελεί εντολές μέσα από παιχνίδι, π.χ.: «δώσε μου τη μπάλα», «δείξε μου τα μαλλιά σου» κ.ο.κ.
- Μιλώντας του και περιγράφοντάς του ότι εσείς κάνετε.
- Βάζοντάς του να ακούει μουσική.
- Όταν το παιδί μιλάει δείξτε προσοχή σε αυτό και ποτέ μην το απογοητεύεται στην προσπάθειά του να μιλήσει.
- Επαινέστε το παιδί κάθε φορά που προσπαθεί να μιλήσει.
- Κάνετε συχνές ερωτήσεις στο παιδί σας για απλά πράγματα, προκειμένου να ενισχύσετε τη σκέψη του και την ομιλία του.
- Δώστε ερεθίσματα στο παιδί σας και μιλήστε του για τα ερεθίσματα αυτά, π.χ. πράγματα που βλέπετε σε μία βόλτα που πάτε.
3 ετών
Μπορείτε να ενισχύσετε την ομιλία και τη γλωσσική αντίληψη του τρίχρονου παιδιού, ως εξής:
- Επεκτείνετε τις συζητήσεις σας μαζί του.
- Χρησιμοποιείστε λέξεις οι οποίες συχνά δυσκολεύουν το παιδί, προκειμένου να αποκτά πλουσιότερο λεξιλόγιο.
- Μιλήστε στο παιδί για ομοιότητες και διαφορές μεταξύ πραγμάτων.
- Ενθαρρύνετε το παιδί να προσπαθήσει να πει μία ιστορία ή παραμύθι, χρησιμοποιώντας βιβλία και εικόνες.
- Φροντίστε να έρχεται το παιδί σε συχνή επαφή με άλλα παιδιά και να αλληλεπιδρά μαζί τους.
- Διαβάστε του μεγαλύτερες ιστορίες και παραμύθια και ρωτήστε το γι’ αυτά.
- Δώστε του ιδιαίτερη προσοχή και σημασία όταν μιλάει και διηγείται πράγματα.
4 ετών
Μπορείτε να ενισχύσετε την ομιλία και τη γλωσσική αντίληψη του τετράχρονου παιδιού, με τους παρακάτω τρόπους.
- Βοηθήστε το παιδί να κατηγοριοποιεί αντικείμενα ανάλογα με τη χρήση τους.
- Δείξτε χαρούμενοι με τον τρόπο που αυτό χρησιμοποιεί το λόγο του προκειμένου να το ενισχύσετε.
- Μη δίνετε ιδιαίτερη σημασία σε αρθρωτικα και φωνολογικά λάθη τα οποία παρατηρείτε. Προσπάθεια διόρθωσης τέτοιων λαθών θα επιτείνει τυχόν δυσκολίες.
- Ζητείστε του βοήθεια και ιδέες για να οργανώστε κάτι.
- Μιλήστε μαζί του όπως θα μιλούσατε με κάποιον ενήλικο συνομιλητή.
- Ενισχύστε τη χρήση του τηλεφώνου στο παιδί, και την επικοινωνία του με οικεία πρόσωπα.
- Διαβάστε του μεγάλες ιστορίες και κάνετε απλές ερωτήσεις κατανόησης.
- Διδάξτε στο παιδί σας την ορθή χρονική αλληλουχία των γεγονότων, προκειμένου να περιγράφει καλύτερα.
5 ετών
Μπορείτε να ενισχύσετε την ομιλία και τη γλωσσική αντίληψη του πεντάχρονου παιδιού, με τους παρακάτω τρόπους.
- Διδάξτε του τα διάφορα συναισθήματα και παρακινείστε το να τα εξωτερικεύει/εκφράζει με την ομιλία του.
- Διαβάστε του μεγάλες ιστορίες κάνοντάς του πιο σύνθετες ερωτήσεις κατανόησης.
- Μιλήστε μαζί του χρησιμοποιώντας πλούσιο λεξιλόγιο.
- Εξακολουθήστε να του δίνετε ιδιαίτερη προσοχή καθώς μιλάει ή καθώς σας απευθύνει το λόγο.
- Παίξτε μαζί του παιχνίδια με λέξεις, ομοιοκαταληξίες, παροιμίες και μεταφορικές εκφράσεις.
- Δώστε του να σειροθετήσει εικόνες και να περιγράψει την ιστορία, που αυτές απαρτίζουν, με σωστή χρονική αλληλουχία και συντακτική δομή.
- Διδάξτε του αντίθετες και συνώνυμες έννοιες και παροτρύνετε το να χρησιμοποιεί τις λέξεις αυτές στην ελεύθερη ομιλία του.
Οι παραπάνω απλές συμβουλές μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να εξελίξει τη γλωσσική του αντίληψη και την ομιλία του. Όπως όμως προαναφέρθηκε, σε καμία περίπτωση δε μπορούν να υποκαταστήσουν τη λογοθεραπεία, στις περιπτώσεις στις οποίες κρίνεται απαραίτητη.
Άρθρο του λογοθεραπευτή Δημήτρη Χριστοφόρου