Σαν γονιός, είστε το καταλληλότερο πρόσωπο στο να αναζητήσετε σημάδια τα οποία δηλώνουν φτωχή ακουστική ικανότητα. Η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής το αναγνωρίζει αυτό όταν επισημαίνει ότι ‘Κάθε παιδί, του οποίου ο γονιός ανησυχεί για το αν το παιδί του ακούει, θα πρέπει να παραπέμπεται για ακοομετρική εξέταση χωρίς καθυστέρηση’.
Τι είναι η μέση ωτίτιδα;
Η μέση ωτίτιδα είναι μια φλεγμονή του μέσου ωτός (της περιοχής πίσω από το τύμπανο), η οποία συχνά συνδέεται με συσσώρευση υγρού πίσω από το τύμπανο. Το υγρό μπορεί να έχει ή να μην έχει μολυνθεί.
Τα συμπτώματα, η σοβαρότητα, η συχνότητα και η διάρκεια της φλεγμονής ποικίλλουν. Από τη μια μεριά εκδηλώνεται ως ένα λεπτό, ρευστό, μη μολυσμένο υγρό, το οποίο δεν προκαλεί πόνο ή πυρετό, παρά μόνο μια ελαφρά μείωση της ακουστικής ικανότητας.
Από την άλλη, όταν συμβαίνουν συνεχή επεισόδια εκκριτικής ωτίτιδας, το υγρό γίνεται παχύρρευστο, ‘σαν κόλλα’ και προδιαθέτει σε σοβαρότερες επιπλοκές με αποτέλεσμα διαρκή απώλεια της ακοής.
Ευτυχώς οι σοβαρές κλινικές επιπλοκές μπορούν να αντιμετωπιστούν με κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση, όταν φυσικά υπάρξει έγκαιρη διάγνωση. Παρ΄ όλα αυτά, υπάρχει ένα πρόβλημα το οποίο σχεδόν πάντοτε παρουσιάζεται σε όλες τις μορφές μέσης ωτίτιδας-διακυμάνσεις ακουστικής απώλειας.
Πόσο συχνή είναι η ωτίτιδα;
Η ωτίτιδα εκδηλώνεται πιο συχνά στα παιδιά. Πράγματι, έρχεται δεύτερη μετά το συνηθισμένο κρυολόγημα σαν το πιο συχνό πρόβλημα υγείας στην προσχολική ηλικία. Το 50% των παιδιών έχει παρουσιάσει τουλάχιστον ένα επεισόδιο ωτίτιδας ως τον πρώτο χρόνο της ηλικίας τους.
Μεταξύ του πρώτου και του τρίτου έτους ηλικίας, το 35% των παιδιών θα έχει επαναληπτικά επεισόδια.
Γιατί η ωτίτιδα είναι τόσο συχνή;
Η ευσταχιανή σάλπιγγα, μικρής διαμέτρου και μήκους σωληνίσκος ανάμεσα στο μέσο αυτί και στον ρινοφάρυγγα, είναι μικρότερη και πιο οριζόντια στα παιδιά απ΄ ότι στους ενήλικες. Για το λόγο αυτό μπορεί ευκολότερα να αποφράσσεται από αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) και είναι πιο επιρρεπής στα συχνά κρυολογήματα των παιδιών.
Έως ότου η ευσταχιανή σάλπιγγα αλλάξει ως προς το μέγεθος και την γωνία, τα παιδιά είναι πιο επιρρεπή στην ωτίτιδα.
Πώς είναι δυνατόν η ωτίτιδα να προκαλέσει ακουστική απώλεια;
Τρία πολύ μικρά οστάρια στο μέσο αυτί μεταφέρουν τις ηχητικές δονήσεις (ηχητικά κύματα) από το τύμπανο στο εσωτερικό του αυτιού. Όταν υπάρχει υγρό, οι δονήσεις αυτές δεν μεταφέρονται κανονικά και χάνεται μέρος της ακουστικής ενέργειας.
Αποτέλεσμα αυτού είναι μια μικρή ή μεγάλη ακουστική απώλεια. Έτσι λοιπόν, μερικοί ήχοι της ομιλίας μπορεί να μην ακούγονται καθαρά. Γενικά αυτή η μορφή ακουστικής απώλειας είναι προσωρινή.
Μπορεί η ακουστική απώλεια εξαιτίας της ωτίτιδας να προκαλέσει προβλήματα λόγου και ομιλίας;
Τα παιδιά μαθαίνουν τη γλώσσα και την ομιλία με το να ακούνε άλλους ανθρώπους να μιλούν. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την ανάπτυξη της ομιλίας.
Εάν υπάρξει μια ακουστική απώλεια, το παιδί δεν επωφελείται επαρκώς από τις γλωσσικές εμπειρίες μάθησης με αποτέλεσμα να παρουσιαστούν σημαντικές καθυστερήσεις στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας.
Η εκκριτική ωτίτιδα χωρίς μόλυνση είναι ένα ειδικό πρόβλημα, διότι τα συμπτώματα του πόνου και του πυρετού συνήθως λείπουν.
Γι΄ αυτό μπορεί να περάσουν εβδομάδες ή ακόμα και μήνες χωρίς οι γονείς ν΄ αντιληφθούν το πρόβλημα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το παιδί μπορεί να χάνει ακουστικά μέρη του λόγου και της ομιλίας, τα οποία είναι απαραίτητα για την φυσιολογική του ανάπτυξη.
Πώς μπορώ να ξέρω ότι το παιδί μου μπορεί να έχει ωτίτιδα;
Ακόμα κι αν δεν υπάρχουν συμπτώματα πόνου ή πυρετού, θα υπάρχουν άλλα σημάδια που θα μπορείτε να ελέγξετε, τα οποία μπορεί να βεβαιώνουν την ύπαρξη χρόνιου ή προσωρινού υγρού στο αυτί: διάσπαση προσοχής, το να θέλει την τηλεόραση ή το ραδιόφωνό πιο δυνατά από το κανονικό, το να μην κατανοεί οδηγίες, το να είναι ανεξήγητα ζωηρό ή απαθές, το να τραβά ή να πιάνει τ΄ αυτιά του.
Τι θα πρέπει να κάνω εάν αντιληφθώ ότι η ωτίτιδα προκαλεί ένα ακουστικό πρόβλημα ή ένα πρόβλημα λόγου ή ομιλίας;
Ο γιατρός θα πρέπει να χειριστεί την ιατρική θεραπεία. Οι μολύνσεις του αυτιού χρειάζονται την άμεση προσοχή μας. Εάν το παιδί σας έχει μολύνσεις και/ή χρόνιο υγρό στο μέσο αυτί, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τρεις ειδικούς: τον Παιδίατρο, τον Ωτορινολαρυγγολόγο και τον Παθολόγο Λόγου και Ομιλίας.
Η εκτίμηση από τον Ωτορινολαρυγγολόγο θα δείξει την βαρύτητα της όποιας ακουστικής βλάβης, ακόμα και σε ένα πολύ μικρό ή μη συνεργάσιμο παιδί και θα επισημάνει επίσης εάν υπάρχει μια βλάβη στο αυτί.
Ο Παθολόγος Λόγου και Ομιλίας θα εκτιμήσει με ακρίβεια τις ικανότητες λόγου και ομιλίας του παιδιού σας και θα σας συστήσει θεραπεία αποκατάστασης, εάν είναι απαραίτητη.
Θα παραπέμψει ο γιατρός το παιδί μου γι΄ αυτές τις ειδικές εκτιμήσεις;
Σαν γονιός, είστε το καταλληλότερο πρόσωπο στο να αναζητήσετε σημάδια τα οποία δηλώνουν φτωχή ακουστική ικανότητα. Η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής το αναγνωρίζει αυτό όταν επισημαίνει ότι ‘Κάθε παιδί, του οποίου ο γονιός ανησυχεί για το αν το παιδί του ακούει, θα πρέπει να παραπέμπεται για ακοομετρική εξέταση χωρίς καθυστέρηση’.
Οι γονείς δεν θα πρέπει να φοβούνται να οδηγηθούν από τα ένστικτά τους στο να αναζητήσουν μια περαιτέρω εκτίμηση όταν ανησυχούν για την υγεία ή την ανάπτυξη του παιδιού τους.