Το να λέμε στο παιδί μας “όχι” είναι μία από τις πιο απλές μορφές πειθαρχίας, αλλά δεν είναι πάντα η πιο αποτελεσματική. Εμείς σας προτείνουμε κάποιους έξυπνους τρόπους για να πετύχετε αυτό που θέλετε με εύκολο και αποτελεσματικό τρόπο!
Υπάρχουν καλύτεροι τρόποι να αρνηθούμε, να αποτρέψουμε ή να πειθαρχήσουμε το παιδί μας από το να του λέμε συνέχεια όχι και μη! Εκτός από το ότι δημιουργούνται νεύρα και στο τέλος κούραση – τόσο στους γονείς όσο και στα παιδιά – ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι τα πολλά “όχι” στο τέλος μάλλον οδηγούν σε μια γενικευμένη άρνηση για υπακοή στους κανόνες. Σύμφωνα με τον Audrey Ricker, Psy.D χρησιμοποιώντας το “όχι” πολύ συχνά, στο τέλος η λέξη χάνει τη σημασία της και το παιδί απλά δεν της δίνει σημασία ούτε και όταν τη χρησιμοποιούμε για καταστάσεις που είναι απειλητικές για την ίδια του τη ζωή!
Γι’ αυτό καλύτερα να χρησιμοποιούμε σύντομες, σαφείς και περιεκτικές φράσεις που να εξηγούν στο παιδί γιατί δεν πρέπει να κάνει κάτι, παρά να του το απαγορεύουμε και μόνο. Δοκιμάστε λοιπόν να αντικαταστήσετε το «όχι» σε κάποιες περιστάσεις με αυτές τις σύντομες προτάσεις:
- “Ξέρω ότι σου αρέσει το παγωτό, αλλά δεν είναι καλό να φας τόσο πολύ.” – Οι περισσότεροι γονείς αρνούνται να ικανοποιήσουν ορισμένα αιτήματα των παιδιών για πρόχειρο φαγητό, όπως παγωτά και καραμέλες, προσφέροντάς τους μια πιο υγιεινή εναλλακτική λύση , όπως π.χ. το γιαούρτι. Στην προσπάθειά μας λοιπόν να αποτρέψουμε το παιδί μας να φάει π.χ. παγωτό, καλό θα είναι να αποφύγουμε την υπόσχεση του “ίσως αύριο”, γιατί τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να κατανοήσουν πολύ καλά τον χρόνο, οπότε δεν έχει νόημα να τους πούμε ακριβώς πότε θα φάνε το παγωτό που θέλουν στο μέλλον. Τα περισσότερα παιδιά θέλουν απλά αυτό που θέλουν εδώ και τώρα, γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να ήρεμα και σταθερά να εξηγήσουν στο παιδί γιατί δεν γίνεται να του ικανοποιήσουν αυτό που ζητάει.
- “Το φαγητό είναι για να το τρώμε και όχι για να παίζουμε και το κρεβάτι για να κοιμόμαστε κι όχι για να χοροπηδάμε.” – Τα μικρά παιδιά τείνουν να… παίζουν με το φαγητό τους επειδή μπορεί να μην πεινάνε και το βρίσκουν διασκεδαστικό! Το φαγητό τότε γίνεται γι’ αυτά ένα παιχνίδι. Ο καλύτερος τρόπος για να συνειδητοποιήσει το παιδί ότι ένα πιάτο γεμάτο μακαρόνια δεν είναι αστείο να πετιέται εδώ κι εκεί στο πάτωμα, δεν είναι οι φωνές και οι επιπλήξεις αλλά το να του εξηγήσουμε με ήρεμο τρόπο πως το φαγητό μας δεν είναι παιχνίδι. Αυτή την ήρεμη και επεξηγηματική προσέγγιση πρέπει να εφαρμόζουμε και όταν το μικρό μας παιδί ξεκινά να χοροπηδά στο κρεβάτι, εξηγώντας πως: “Τα κρεβάτια είναι για ύπνο και χαλάρωση, όχι για τραμπολίνο”. Φυσικά όταν το παιδί δείχνει να συμμορφώνεται σ’ αυτό που του λέμε… πρέπει πάντα να επιβραβεύεται για την καλή του συμπεριφορά!
- “Μην σκορπίζεις τα παιχνίδια εδώ κι εκεί. Άφησέ με να σου δείξω πώς να παίξεις μαζί τους’’ – Ένα μικρό παιδί έχει την τάση να διασκεδάζει… με την αναστάτωση και φυσικά δεν το κάνει αυτό για να μας εκνευρίσει αλλά απλά γιατί δεν ξέρει τον τρόπο να διασκεδάσει αλλιώς… Αν λοιπόν το μικρό παιδί σας αρχίζει να διαλύει εδώ κι εκεί τα τουβλάκια που μόλις του αγοράσατε ή ακόμα χειρότερα έχει εισβάλλει στο δωμάτιο του μεγάλου αδελφού κι έχει σκορπίσει τον πύργο που με τόση υπομονή έχει φτιάξει… μην του βάλετε τις φωνές! Κατανοήστε πως δεν ξέρει τη χρήση τους και με ήρεμο τρόπο εξηγήστε του πως υπάρχει πιο ωραίος τρόπος να διασκεδάσει με τα τουβλάκια… αρκεί να κάτσει ήσυχο για να του δείξετε το πώς!
- “Τα λουλούδια και τα ζωάκια έχουν κι αυτά αισθήματα.” – Αν πιάσουμε το παιδί μας να έχει κάνει επιδρομή στις γλάστρες του μπαλκονιού μας και να κόβει τα λουλούδια ή να τραβάει την ουρά του κατοικίδιού μας, οι φωνές, τα «όχι» και τα «μη» δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο να του εξηγήσουμε πως τα λουλούδια και τα ζωάκια έχουν κι αυτά αισθήματα και γι’ αυτό δεν πρέπει να τα πονάμε! Αυτό βοηθά το παιδί να αναπτύξει ενσυναίσθηση και συνειδητοποίηση των συναισθημάτων άλλων ζωντανών όντων. Συγχρόνως μαθαίνουμε στο παιδί να φέρεται με σεβασμό στο περιβάλλον!
- “Χρησιμοποιούμε τα λόγια μας, όχι τα χέρια μας”. – Αυτή είναι μια έξυπνη προσέγγιση για να αποφύγουμε το κλισέ: «Δεν χτυπάμε το αδελφάκι μας». Η ικανότητα ενός μικρού παιδιού να καταλάβει τι σημαίνει να χτυπάει τους άλλους είναι πολύ περιορισμένη. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να σταματήσουμε αμέσως την επιθετική του συμπεριφορά και να του εξηγήσουμε ήρεμα πως «το να χτυπάμε τον άλλον, όταν θυμώνουμε, δεν είναι λύση». Σε πολλές περιπτώσεις, το μικρό παιδί με αυτόν τον τρόπο εκφράζει την απογοήτευσή του ή αναζητά την προσοχή. Στην αρχή λοιπόν πρέπει να ζητήσουμε από το παιδί να ηρεμήσει όταν είναι θυμωμένο ή να μας πει το λόγο που είναι δυσαρεστημένο και μετά με τη συζήτηση να προχωρήσουμε στη λύση του προβλήματος. Είναι σημαντικό να βοηθήσουμε το παιδί να ξεκινήσει να αναγνωρίζει τα συναισθήματα που βιώνει σε μια δεδομένη στιγμή και μετά να βρίσκει τρόπους για να τα εκφράζει ώστε να τα λύνει.
- «Δεν μπορώ να σε καταλάβω όταν κλαις έτσι. Πες μου σε παρακαλώ ήρεμα τι είναι αυτό που θέλεις». – Ένα μικρό παιδί μπορεί να κλαίει για να διαμαρτυρηθεί για κάτι που δεν του αρέσει ή για να ζητήσει κάτι που θέλει. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αποφεύγουμε εκφράσεις του τύπου: “Σταμάτα να φωνάζεις” ή “Τα καλά παιδιά δεν κλαίνε”. Αντ ‘αυτού, πρέπει να ενθαρρύνουμε το παιδί να επικοινωνήσει μαζί μας και να εκφράσει με απλά λόγια αυτό που νιώθει. Είναι πολύ πιο αποτελεσματικό να πούμε στο παιδί : “Δεν μπορώ να σε καταλάβω όταν μιλάς κλαίγοντας ή φωνάζοντας.” Αυτό μπορεί να πείσει το παιδί να ηρεμήσει και να μιλήσει κανονικά. Το πιο ισχυρό και φυσικό κίνητρο θα είναι η ανταμοιβή του να ακουστεί και να πάρει μια απάντηση σ’ αυτό που του συμβαίνει ή ζητάει. Αυτή η προσέγγιση περικλείει μέσα της και ένα… δεύτερο μάθημα, ότι το παιδί έχει μια επιλογή όχι μόνο στον τόνο της φωνής, αλλά και σε μεγάλο μέρος της συμπεριφοράς του.
- “Μπορεί η μαμά να έχει το τηλέφωνο; Εσύ πάρε αυτό το παιχνίδι καλύτερα.” – Το μικρό παιδί μπορεί να θέλει να κρατάει το iPhone μας κάθε φορά που κουδουνίζει για να το επεξεργαστεί, αλλά σίγουρα το τηλέφωνό μας δεν είναι παιχνίδι. Όταν λοιπόν το παιδί προσπαθεί να μας πάρει το τηλέφωνο, εμείς πρέπει να του το ανταλλάξουμε με ένα παιχνίδι που ξέρουμε πως θα του τραβήξει το ενδιαφέρον. “Είναι πιο εύκολο για τα παιδιά να αντικαταστήσουν μια συμπεριφορά από το να τη σταματήσουν”, λέει ο Kennedy-Moore. Αν δεν έχουμε εκείνη τη στιγμή ένα παιχνίδι μαζί μας, αρκεί να του δώσουμε ένα ασφαλές και μη βρώσιμο προϊόν για να του τραβήξει την προσοχή που δεν μπορεί να καταστραφεί ή να χαλάσει και δεν είναι επικίνδυνο.
Τέλος, το γέλιο μπορεί να είναι ένα θαυμάσιο πλεονέκτημα όταν θέλουμε να επιβάλλουμε πειθαρχία. Η απόσπαση της προσοχής του παιδιού από κάτι… απαγορευμένο που κάνει, και το χιούμορ, είναι εξαιρετικές στρατηγικές απέναντι σε παιδιά που είναι πιο πεισματάρικα ή νευρικά. Τα μικρά παιδιά τρελαίνονται να γελάνε και γι’ αυτό με τον ίδιο τρόπο μπορούμε πιο εύκολα να τα κατευθύνουμε εκεί που θέλουμε… Την επόμενη φορά λοιπόν που το μικρό παιδί επιμείνει να κάνει τις σκανταλιές του, πρέπει να βρούμε έναν παιχνιδιάρικο τρόπο ώστε να του αποσπάσουμε την προσοχή από αυτό που κάνει και να μας ακολουθήσει σε αυτό που θέλουμε εμείς…
Πηγή: logoxora.gr