Ένα από τα πιο αγαπημένα και φυσικά παιχνίδια των μικρών παιδιών είναι το αισθητηριακό παιχνίδι (sensory/messy play), το οποίο αφορά οποιαδήποτε δραστηριότητα περιλαμβάνει τη χρήση των αισθήσεων
- της αφής
- της όρασης
- της γεύσης
- της όσφρησης
- της ακοής
- και της κίνησης, σε συνδυασμό με αισθητηριακά υλικά και εργαλεία.
Σκοπός είναι το ελεύθερο παιχνίδι, η εξερεύνηση, η μάθηση και η θεραπεία.
Τι είναι το Messy Play;
Το Messy Play λοιπόν είναι «το αισθητηριακό παιχνίδι που λερώνει, είναι το παιχνίδι κατά τη διάρκεια του οποίου, παιδιά όλων των ικανοτήτων και ηλικιών, χρησιμοποιούν υλικά που απευθύνονται σε όλες τις αισθήσεις… εξερευνούν ελεύθερα και πειραματίζονται, με τον δικό τους τρόπο και στο δικό τους χρόνο, καθοδηγούμενα από τον εαυτό τους και μόνο» (Ελένη Οικονομίδου, 2015).
Φυσικά τα παιδιά είναι αυτά που το διεκδικούν μέσα στην καθημερινότητά τους με κάθε τρόπο και με κάθε κόστος, αλλά το απολαμβάνουν εξίσου και οι ενήλικες. Αυτό συμβαίνει καθώς οι θεραπευτικές και επουλωτικές του δυνατότητες είναι μεγάλες και χρήσιμες, όπως και οι δυνατότητες επικοινωνίας, έκφρασης και σύνδεσης που δημιουργεί.
Το Messy Play είναι μια ανάγκη για τα παιδιά
Προσοχή όμως! Το messy play δεν είναι απλά μια δραστηριότητα που λερώνει, είναι κάτι πολύ παραπάνω, είναι μια ανάγκη των παιδιών! Όπως μας λέει ο G. Szekely (2015)
«Τo messy play είναι μέρος της ανάγκης των παιδιών για στενή επαφή με διάφορες ουσίες, για δημιουργικά πειράματα που περιέχουν την μάθηση μέσα από το χάος».
Ξεκινάει από την αρχή της ύπαρξής τους και -υπό τις κατάλληλες συνθήκες- μπορεί να προσφέρει ατελείωτες ώρες χαρούμενων και ανέμελων εξερευνήσεων και δημιουργιών, αποτελώντας την πρώτη εισαγωγή στις επιστήμες και τις τέχνες. Μέσα από αυτό, το παιδί αναπτύσσει τις δεξιότητές του και σταδιακά οδηγείται προς το συμβολικό και δραματικό παιχνίδι.
Πότε αρχίζει το Messy Play;
Με το που θα αρχίσει το μικρό παιδί να έχει μπροστά του τις πρώτες βρώσιμες ύλες, γύρω στους 6-7 μήνες, συνήθως αρχίζει το αυθόρμητο messy play! Έχει μια πελώρια λαχτάρα να πιάσει όλα αυτά τα χρωματιστά, μυρωδάτα φαγητά, να τα ζουλήξει, να τα χτυπήσει, να τα αλείψει πάνω του, να τα ρίξει στο πάτωμα, κι ό,τι άλλο μπορούμε να φανταστούμε!
Μέσα από αυτή την επαφή αναγνωρίζει τον κόσμο γύρω του, αποκτά την απαραίτητη εξοικείωση με τις τροφές, χτίζει τις δεξιότητές του! Από το πώς θα αντιδράσουμε σε αυτές τις πρώτες του παιχνιδιάρικες προσπάθειες θα εξαρτηθούν πολλά!
Γιατί το έχουν τόσο ανάγκη τα παιδιά;
Μπορεί ακούγοντας τη λέξη «messy» να δυσκολευόμαστε να φανταστούμε αυτό το παιχνίδι να προσφέρεται στο σπίτι. Γιατί άλλωστε να θέλουμε περισσότερο «αναστάτωση» και «λέρωμα» μέσα στο σπίτι μας; Δεν είναι μήπως αρκετό αυτό που το παιδί προκαλεί έτσι κι αλλιώς; Για ποιο λόγο να μπούμε στη διαδικασία να προσφέρουμε υλικά στο σπίτι που μπορεί και να οδηγήσουν σε «αταξία» ή λέρωμα;
Αν όμως αναλογιστούμε τον τρόπο με τον οποίο έπαιζαν τα μικρά παιδιά μέχρι πρόσφατα στην ιστορία του ανθρώπου, θα δούμε πως πάντα βρίσκονταν σε εξωτερικούς, φυσικούς χώρους, όπου είχαν τη δυνατότητα για ελεύθερη κίνηση, αυθόρμητους πειραματισμούς και ανακαλύψεις των υλικών τριγύρω τους.
Messy play και φύση
Ο παράγοντας «φύση» υπήρχε στην καθημερινότητά τους, όπως και η δυνατότητα για ελεύθερη εξερεύνηση και ανέμελο παιχνίδι, χωρίς ενήλικη καθοδήγηση ή συγκεκριμένες προσδοκίες… Πλατσούριζαν στα νερά της βροχής, μύριζαν τα λουλούδια, ανακάτευαν και μαγείρευαν με τις λάσπες, έφτιαχναν σπιτάκια από ξύλα, δημιουργούσαν τα δικά τους παιχνίδια από πηλό!
Τι μπορεί να αποκτήσει το παιδί μέσα από την εμπειρία του Messy Play;
Όλα αυτά τα παιχνίδια αποτελούν «τροφή» για τον εγκέφαλο, αυτός ακριβώς είναι ο τρόπος με τον οποίον τα μικρά παιδιά μαθαίνουν! Μέσα από τις εμπειρίες που τους παρέχει το σώμα, κάθε φορά που καταγράφεται κάποιο αισθητηριακό ερέθισμα, κάποιος νευρώνας συνδέεται με έναν άλλον, δημιουργώντας έτσι νέες συνάψεις στον εγκέφαλο.
Μέσα από τα αισθητηριακά τους όργανα, ρουφώντας με την ενστικτώδη τους ορμή κάθε πληροφορία του περιβάλλοντος, εξερευνούν, θέτουν ερωτήματα, κάνουν δοκιμές και λάθη, επαναλαμβάνουν, καταλήγουν σε συμπεράσματα, λειτουργούν ως επιστήμονες και καλλιτέχνες και μας εντυπωσιάζουν με την απίστευτη αυτή ενέργεια και φαντασία που επιδεικνύουν (ή μας κάνουν να δυσανασχετούμε με το υπερβολικό λέρωμα και ανακάτεμα που μπορεί αυτή όλη η ορμή τους να δημιουργήσει!)
Οφέλη Messy Play
Για το παιδί
Οι έρευνες καταδεικνύουν ότι αυτό το είδος παιχνιδιού έχει πολλά βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της γλωσσικής ανάπτυξης και της μνήμης.
Οι αισθητηριακά πλούσιες εμπειρίες βοηθούν να δημιουργηθούν συνδέσεις στον εγκέφαλο που βοηθούν τη μάθηση των παιδιών (Gascoyne, 2012). Απλά παίζοντας, μέσα από διασκέδαση και χαρά, αναπτύσσονται στα παρακάτω σημεία, αλλά σίγουρα και σε πολύ περισσότερα!
- Συγκέντρωση, Προσοχή / Μαθηματικές Δεξιότητες
- Λεπτές / Αδρές Κινητικές Δεξιότητες
- Γλωσσικές / Κοινωνικές δεξιότητες
- Δημιουργικότητα / Επικοινωνία
- Αυτενέργεια / Αυτορρύθμιση / Αυτογνωσία
- Διαχείριση του στρες
- Αισθητηριακό σύστημα
- Σωματική υγεία
- Θετική προσέγγιση απέναντι στις νέες εμπειρίες
Πηγή: projectparenting.gr